De CSRD-richtlijn: waarom urgent voor machinebouwers?
24 april 2023
Wie vooroploopt heeft een voorsprong. Dat geldt voor álle vlakken van je bedrijfsvoering. Binnen het Europees Parlement is in november 2022 een nieuwe wet aangenomen: de Corporate Sustainability Reporting Directive (CSRD). Dit heeft impact op het ontwerpproces van machinebouwers, waardoor vooruitstrevende methodes voor engineering ineens noodzakelijk worden. Voordat we u in enkele blogs meenemen in een aantal van deze methodes, eerst meer over de CSRD, de urgentie voor machinebouwers en het belang voor de toekomst.
Waar het om gaat? Bijt even mee door wat taaie stof heen. Het begint ermee dat er internationaal boekhoudkundige standaarden zijn voor jaarverslagen van bedrijven. Het International Financial Reporting Standards (IFRS) houdt zich bezig met deze standaarden. Ze geeft normen uit die steeds meer worden toegepast én geëist voor beursgenoteerde bedrijven wereldwijd. Die normen worden geadviseerd door de Verenigde Naties. Dat heeft ervoor gezorgd dat in november 2022 een nieuwe wet is aangenomen in het Europees parlement: de Corporate Sustainability Reporting Directive (CSRD). Daardoor moeten alle beursgenoteerde bedrijven en grote ondernemingen per 1 januari 2026 verslag uitbrengen over ESG-aspecten (Environmental, Social en Governance). Daarnaast is er ook een CSRD in ontwikkeling voor alle bedrijven die meer dan 250 medewerkers hebben, meer dan 40 miljoen euro omzet per jaar realiseren of meer dan 20 miljoen op de balans hebben staan.
Klanten gaan erom vragen!
Misschien nog niet. Toch zul je merken: klanten en leveranciers gaan er steeds meer om vragen. Er snel aan voldoen kan je veel voordelen opleveren bij aanbestedingen. Maar er is meer. Deze wet wordt in de wereld van accountancy een enorme omslag genoemd. Vooral omdat je eerst moet weten wat je gaat meten voordat je gaat rapporteren. Door de onbekendheid met de materie geeft dat uitdagingen. En dat maakt vooruitstrevende methodes voor engineering ineens noodzakelijk voor machinebouwers en iedereen die bijdraagt aan de maakindustrie. Tijd dus voor slimmere ontwerpprocessen waar aantoonbaarheid en daarmee traceerbaarheid leidend zijn.
Het einddoel: holistische aanpak en meervoudige waardering
Maar waarom is er nu eigenlijk die nieuwe rapportage? Het einddoel van het CSRD is een holistische aanpak waarbij de échte impact van de hele onderneming op de omgeving wordt weergegeven in cijfers. Dit door een meervoudige waardering in de rapportage. Dat houdt in dat bedrijven in het vervolg een balans moeten maken waar meer opstaat dan alleen de financiële waarde van gebouwen, machines en producten. Ook de ESG-aspecten (Environmental, Social en Governance) moeten erop staan. En die gaan ver.
Om welke ESG-aspecten gaat het eigenlijk?
Straks moeten ondernemers bijvoorbeeld niet alleen rapporteren over de CO2-belasting van machines maar ook over circulariteit en reststromen uit het productieproces. Zie daar meteen het raakvlak met het ontwerpproces. Want het is een heel verschil of je machines ontwikkelt die op elektrische of op verbrandingsmotoren draaien. Het wordt ook relevant of je een beveiliging van een machine oplost met een sensor of met een mechanische blokkering. Bovendien tellen materiaalgebruik, de levensduur en voorliggend productieproces mee in de ‘waarde’ van het product. Zo kan veelvuldig gebruik van een artikel dat geproduceerd wordt in een land met slechte arbeidsomstandigheden zomaar een negatieve waarde op de CSRD-balans geven. Andere aspecten zijn water- en stroomverbruik, eventuele ontbossing, mining van materialen en afgelegde kilometers. Sociale aspecten gaan vooral over veiligheid-, gezondheid en milieuonderdelen voor werknemers. Maar denk ook aan het bieden van werkgelegenheid aan mensen met een beperking of boven een bepaalde leeftijd. Nalatigheid op VGM wordt de laatste jaren al steeds meer doorbelast aan werkgevers, maar nu gaat het ook echt waarde vertegenwoordigen op de balans. Aandacht hiervoor geeft dus méérwaarde. En onder Governance wordt goed bestuur verstaan. Is er een duidelijke missie, visie en strategie met oog voor de lange-termijn en ESG-aspecten? Doe je geen zaken met landen die gevoelig zijn voor corruptie? Is er een bonusstructuur die ongelijkheid in de hand werkt? Niet alles is relevant voor het mkb, maar het vraagt ook daar om een heel andere denkwijze.
Hoe bereid je je voor?
De totaal andere aanpak van weergave van waarde is een ingrijpende verandering die veel tijd kost. Iedereen moet dus op tijd voorbereidingen treffen. De eerste stappen zie je al om je heen. Zo zijn er al aanbieders van ‘CO2-berekeningstools’. Dat geeft de complexiteit van de materie weer én een signaal dat de ontwikkelingen onomkeerbaar zijn. Richting 2026 zullen er waarschijnlijk steeds meer tools en pakketten op dit vlak verschijnen. Bijvoorbeeld voor de traceerbaarheid van artikelen in producten en het snel kunnen overgaan op alternatieven. In de engineering zijn dit vaak foutgevoelige en tijdrovende trajecten. Het gebruik van systemen die de levenscyclus en ook de traceerbaarheid van producten verwerken is daarbij belangrijk. Binnenkort zullen we over twee thema’s blogs schrijven: product line engineering (PLE) en model-based systems engineering (MBSE). Daarin komt het belang van schaalbaarheid, alternatieven, productportfolio en integraal ontwerp naar voren. Deze vormen van ontwerp- en vooral denkwijze maken het omgaan met CSRD-richtlijnen een stuk eenvoudiger. Besef dus goed: zonder modulaire systemen en engineeringstools wordt het een flinke uitdaging om te gaan voldoen aan de wet en regelgeving. Inzetten op slimme ontwerpprocessen is nu meer dan ooit een noodzaak.
Voordelen van MBSE en PLE voor CSRD-richtlijn
En die slimme ontwerpprocessen bieden je natuurlijk veel meer voordelen dan alleen het voldoen aan de CSRD-richtlijnen en ‘requirements’ van stakeholders. Voorbeelden zijn:
- Je hebt minder engineers nodig in het ontwerpproces
- Klanten zijn bereid meer te betalen voor duurzame ontwerpen
- Je wordt een interessantere werkgever: engineers (vooral ‘millenials’) kiezen steeds vaker voor bedrijven met een duurzame ontwerpmethodiek
- Je onderneming is interessanter voor investeerders en meer waard bij eventuele overname
Daarnaast zijn er nog de voordelen van ‘Smart Customisation’; een ontwikkeling die het hergebruik van productontwerpen en een afname van onderdelen in het magazijn betekent. Minder onderdelen geeft lager energieverbruik, minder afval (een deel verdwijnt uiteindelijk in de container) en hiermee dus ook een lagere impact op de CSRD gebaseerde balans van de onderneming.
Kortom: tijd voor actie. Zet in op slimme ontwerpprocessen en loop voorop in de markt. Benieuwd hoe je dat het beste doet? We vertellen je graag meer. Daarnaast organiseren we binnenkort een rondetafel ‘Model Based (Systems) Engineering voor machinebouwers. Hierin zullen we een actuele praktijkcase en de resultaten delen.